فایده چوب معلم

 

سعدی می گوید :

پادشاهی پسر به مکتب داد                    لوح سیمینش بر کنار نهاد

بر ســر لوح او نوشته به زر                   چوب استاد به ز مهـر پـدر

در تواریخ آورده اند که نصربن احمد سامانی در طفولیت معلمی داشت عالم و دانا ولی خیلی سخت گیر بود و شاگردش را برای مختصر قصوری چوب می زد و می رنجانید . امیر سامانی با خود عهد بسته بود که چون بزرگ شود انتقام جان سوزی از معلم بکشد . سالها گذشت و امیر در عنفوان جوانی بر تخت کامرانی استقرار یافت و روزی به یاد معلم و چوبهائی که خورده بود ، افتاد . خادمی را عقب معلم فرستاد و به حضورش خواست . خادم وقتی پیام امیر را ابلاغ کرد . معلم پرسید که امیر در موقع احضار من چه کرد و چه فرمود ؟ خادم گفت : امیر به یکی از چاکران امر کرد از درخت بزرگی که در باغ است ببرد و به خدمتش ببرد . معلم دانا عازم شد . در بین راه از یک دکان میوه فروشی چند به آب دار و خوشرنگ خرید و در جیب و آستینش پنهان کرد و به حضور امیر رفت . امیر یکی از چوبها را به دست گرفته ، در حالی که تکان می داد . پرسید درباره این چوب چه می گویی ؟ چطور است ؟ معلم بهی که از آستین بیرون آورده در مقابل امیر گذاشت و گفت میوه ای  به این لطافت از این چوبها حاصل می شود . امیر از این جواب بیدار و خوشحال شد و نه تنها از سر انتقام گذشت بلکه حقوق خوبی هم در حق معلم مقرر فرمود .

ادیب السلطنه سمیعی می گوید :

تــوکجـــا روی عافیـت بینـی                   تا قفا بر سر ای پســر نخوری

لذت از عمر خود کجا یـابــی                 گه گهی سیلی از پدر نخوری

شاخ نشو و نمای خشک شـود                گر ز استاد چوب تــرنخوری

خون فاسد تو را هلاک کنــد                گـر ز ایــــام نیشتـــر نخوری

تلخـی روزگـار اگـر بچشــی                  از نــی آرزو شکـــر نخوری

که شوی آزمـوده تـا در کــار                 به نشسـت و فـراز بـر نخوری

باش قانع به آنچه روزی گشت                هان که از رشته بیشتر نخوری